Παρασκευή 18 Ιανουαρίου 2008

Και πάλι για το ποδήλατο

Παρουσιάστηκε πρόσφατα στη ''Στοά του Βιβλίου'' ο τόμος ''ποδήλατο - Οδηγός σχεδιασμού και αξιολόγησης δικτύων'' που γράφτηκε από το Θάνο Βλαστό, αναπληρωτή καθηγητή ΕΜΠ και τους δρ. ΕΜΠ Νίκο Μπαρμπόπουλο και Δημήτρη Μηλάκη και εκδόθηκε από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας.
Το σλόγκαν που επικράτησε κατά την παρουσίαση ήταν ότι το ποδήλατο είναι ένα μεταφορικό μέσο που έρχεται από το παρελθόν για να μας οδηγήσει στο μέλλονΓια τρεις ελληνικές πόλεις αυτό το μέλλον έχει γίνει πραγματικότητα: Καρδίτσα, Λάρισα, Μεσολόγγι. Είναι οι πρώτες ελληνικές πόλεις που απέκτησαν σύγχρονα δίκτυα ποδηλατοδρόμων αρκετών χιλιομέτρων
Το Φόρουμ της Πρέβεζας στο πρώτο κιόλας φύλλο του άνοιξε το θέμα ποδήλατο στην Πρέβεζα, μια πόλη που στο παρελθόν ήταν γεμάτη ποδήλατα..........
Στο δεύτερο φύλλο μας παρουσιάζουμε την έκδοση του ΤΕΕ και δημοσιεύουμε τα προλεγόμενα των συγγραφέων.
Στον πλανήτη κυκλοφορούν σήμερα ένα δισεκατομμύριο ποδήλατα, λίγο περισσότερα από τα αυτοκίνητα. Το 1/3 από αυτά το συγκεντρώνει η Κίνα. Η πλειονότητά τους βρίσκεται στον αναπτυσσόμενο κόσμο, εκεί όπου το ποδήλατο σέρνεται από τα παλιά, ταυτισμένο με τη φτώχεια. Αντίθετα στη δυτική Ευρώπη, την τελευταία δεκαετία, έχει αναδειχθεί ως ένα από τα πιο μοντέρνα εργαλεία του συγκοινωνιακού σχεδιασμού που έχει ως στόχο τον περιορισμό της χρήσης του αυτοκινήτου. Ενώ λοιπόν στη δυτική Ευρώπη προωθούνται πολιτικές υπέρ του ποδηλάτου, σε άλλα μέρη του κόσμου, όπως στην Κίνα, συμβαίνει το ανάποδο. Εκεί προσπαθούν να απελευθερώσουν το δρόμο για το, ταυτισμένο με την ανάπτυξη, αυτοκίνητο. Φυσικά η ίδια πολιτική ακολουθήθηκε στο μεγαλύτερο μέρος του 20ου αιώνα και στην Ευρώπη: το αυτοκίνητο αφέθηκε ελεύθερο να εκτοπίσει το ποδήλατο και όπου χρειάστηκε βοήθεια σε αυτό, του την προσέφεραν σχετικές αστυνομικές αποφάσεις, που απαγόρευαν την κυκλοφορία του ποδηλάτη για το καλό του.



Αλλά ακόμη και σήμερα η Ευρώπη δεν είναι ενιαία ως προς το ποδήλατο. Ενώ σε κάποιες χώρες, όπως η Ολλανδία, η Δανία, η Γερμανία, η Γαλλία για το ποδήλατο γίνονται πολλά, σε άλλες, όπως η δική μας, οι πολιτικές τους το κρατούν στο περιθώριο. Λίγοι πεισματάρηδες επιμένουν να κυκλοφορούν με αυτό σε ένα οδικό περιβάλλον κορεσμένο από αυτοκίνητα και εξαιρετικά εχθρικό.



Σήμερα το ποδήλατο, με ξεχασμένο από τους περισσότερους το μεγαλοπρεπές παρελθόν του, ξεπεσμένος αριστοκράτης, ζητιανεύει λίγο χώρο στο δρόμο. Δεν το χλευάζουν γιατί το συμπαθούν, όμως αδιαφορούν γιατί δεν φαντάζονται ποια θέση θα μπορέσει να βρει στο ψηφιακό κόσμο μας, αφού το κορμί περισσεύει μια και το αντικαθιστά η μηχανή. Δεν θα επιστρέψουμε στην εποχή με τα κάρα!!! και επενδύουν σε σχεδιασμούς που κάνουν την πόλη αφιλόξενη και για τον πεζό. Πρέπει και το περπάτημα να παραχωρήσει τη θέση του στη μηχανή; Αυτό πράγματι έγινε σε μεγάλη κλίμακα με τη συστηματική συρρίκνωση των πεζοδρομίων ή την αχρήστευσή τους, λόγω των συνθηκών ρύπανσης και θορύβου που επικρατούν στο οδόστρωμα, οι οποίες κάνουν δυσάρεστη και ανασφαλή δίπλα του την κίνηση του πεζού. Η τύχη του ποδηλάτη είναι ταυτισμένη με του πεζού. Όπου υπάρχει αξιοπρεπής χώρος για το δεύτερο εμφανίζεται και ο πρώτος. Περίπου τον ίδιο ελάχιστο χώρο έχουν ανάγκη και οι δυο. Το ποδήλατο ανεβαίνει τις σκάλες, μεταφέρεται από το λεωφορείο, μπαίνει στον ανελκυστήρα, περνάει από πόρτες. Ο ποδηλάτης δεν είναι τίποτε περισσότερο από ένας γρήγορος πεζός....



Το ποδήλατο είναι μια προφανής φυσική επιλογή. Σήμερα, στην εποχή της ταχύτητας, των ανέσεων και της ιδιωτικότητας, το ποδήλατο αντιπροσωπεύει μια επιθετική στάση. Ανήκει σε αυτούς που αρνούνται να υποταχτούν στη μορφή που παίρνει ο κόσμος μας, που προτιμούν τη σύγκρουση από την παραίτηση, που πιστεύουν στη συλλογική βίωση της πόλης και όχι στην προσωπική θωράκιση. Ανήκει σε αυτούς που επιθυμούν, με απλές και σεμνές επιλογές στην καθημερινότητά τους, να δείχνουν ένα δρόμο διαφορετικό, να γράφουν μια πρόταση για μια αλλιώτικη πόλη. Το ποδήλατο ανήκει στις πολιτικές ανάπλασης. Η παρουσία του είναι ένα αλάνθαστο κριτήριο ποιότητας για το αστικό περιβάλλον.



Από πού θα μπορούσε κανείς να ξεκινήσει; Ο τόμος απαντά σε αυτό το ερώτημα προτείνοντας μεθοδολογίες αξιολόγησης των πολιτικών και τεχνικών δεδομένων, πριν και μετά την υλοποίηση ενός δικτύου ποδηλάτου. Η ένταξη του ποδηλάτου προϋποθέτει κυκλοφοριακές, πολεοδομικές και αισθητικές ανατροπές, που θα έχουν φυσικά ως αφετηρία τους την απόφαση κάθε τοπικής κοινωνίας να βάλει φρένο στην υποβάθμιση και να δει με αισιοδοξία το αύριο αυτής και των παιδιών της. Δεν είναι μόνο ζήτημα συγκοινωνιακού σχεδιασμού. Είναι ένα στοίχημα για διαφορετικές συμπεριφορές μετακίνησης, σε μια διαφορετική πόλη. Πρόκειται για ένα στοίχημα παιδείας και υπευθυνότητας, που θα πρέπει να κερδίσει η αστική κοινωνία του 21ου αιώνα για να κάνει πράξη την προοπτική της βιωσιμότητας, με την οποία το ποδήλατο είναι συνδεδεμένο.

δημοσιεύτηκε στο φορουμ Πρέβεζας φύλλο 2 /Γενάρης 2008

Τετάρτη 9 Ιανουαρίου 2008

Αν θα μπορούσα την Πρέβεζα ν' άλλαζα.... θα ξαναέδινα στον κόσμο της ποδήλατα

αν θα μπορούσα την Πρέβεζα ν’ άλλαζα…

Παρά τις σημαντικές παρεμβάσεις στα κυκλοφοριακά προβλήματα της Πρέβεζας που έγιναν τα τελευταία χρόνια, το πρόβλημα των κυκλοφοριακών συνθηκών στο κέντρο της Πρέβεζας δεν μπορεί να θεωρείται λυμένο, αν και έχει σε σημαντικό βαθμό περιοριστεί. Και τούτο γιατί
· Στο λεγόμενο ιστορικό κέντρο της Πρέβεζας συγκεντρώνονται χρήσεις εμπορίου, αναψυχής και τουρισμού, διοικητικές υπηρεσίες και κατοικίας.
· Δεν υπάρχει σε άλλο σημείο της πόλης εναλλακτικό κέντρο που θα μπορούσε να αποσυμφορήσει το υπάρχον.
· Ο αριθμός των ΙΧ αυξάνεται και στην Πρέβεζα και μάλιστα μετά την λειτουργία της ζεύξης έχει διευκολυνθεί η έλευση προς την Πρέβεζα από Λευκάδα και Αιτωλοακαρνανία.
· Η χρήση του ΙΧ από τους κατοίκους εξακολουθεί να είναι σημαντική καθώς δεν έχει γίνει καμιά προσπάθεια αλλαγής συνηθειών και νοοτροπίας σε μια πόλη που οι αποστάσεις που διανύονται δεν είναι μεγάλες.
· Η χρήση του ποδηλάτου, δεν ευνοείται από το σημερινό δίκτυο που δεν έχει προβλέψει ποδηλατοδρόμους ενώ και ο φόρτος των μηχανοκίνητων την καθιστά και αρκετά επικίνδυνη.
· Οι χώροι νόμιμης στάθμευσης δεν καλύπτουν πλέον τις ανάγκες με αποτέλεσμα να χρησιμοποιούνται και παράνομοι χώροι και έτσι να μειώνονται τα ωφέλιμα πλάτη των δρόμων και να εντείνονται τα κυκλοφοριακά προβλήματα.
· Οι περισσότεροι δρόμοι είναι στενοί, πολλοί μάλιστα δεν είναι διανοιγμένοι από αδυναμία εφαρμογής του σχεδίου πόλης, ενώ αρκετοί δεν διαθέτουν ούτε στοιχειώδες πεζοδρόμιο.
· Η κυκλοφοριακή αγωγή στην Πρέβεζα βρίσκεται σε πολύ χαμηλό επίπεδο με την ανοχή των οργάνων που είναι επιφορτισμένα για την τήρηση του Κ.Ο.Κ.
· Το φαινόμενο της παραβίασης των πεζοδρόμων έστω και μειωμένο, εξακολουθεί να εμφανίζεται.
Βέβαια τα προβλήματα δεν είναι μεγάλα, όμως αν δεν ληφθούν έγκαιρα μέτρα, η κατάσταση θα χειροτερέψει.

Αντιμετώπιση προβλημάτων-Προτάσεις
Λεωφόρος Ειρήνης


Το πλάτος του κεντρικού αυτού δρόμου είναι δεδομένο και μπορεί να παραλάβει δύο αντίθετα ρεύματα μιάς λωρίδας ανά κατεύθυνση. Επίπλέον σημαντικός αριθμός θέσεων στάθμευσης εξασφαλίζεται με τις εσοχές που έχουν δημιουργηθεί σε όλο το μήκος της και στις δύο πλευρές της ενώ και τα πεζοδρόμια ικανοποιούν την πεζή κινηση.
Στα πλαίσια μιας πολιτικής προώθησης του ποδηλάτου είναι σκόπιμο να μελετηθεί η λύση της δημιουργίας μιάς λωρίδας ποδηλάτου ανά κατεύθυνση επί των υπαρχόντων πεζοδρομίων. Με τον τρόπο αυτό θα επιδιωχθεί και η μείωση των διπλοσταθμεύσεων μέσα από τον περιορισμό της χρήσης των ΙΧ.

Διασταύρωση ‘Φόρος’

Μετά την απαλλοτρίωση των γύρω χώρων, την ολοκλήρωση του κυκλικού κόμβου και την εφαρμογή περιφερειακής πορείας μιάς κατεύθυνσης η κατάσταση έχει βελτιωθεί κατά πολύ. Είναι ανάγκη να τοποθετηθούν πινακίδες προτεραιότητας πορείας εντός του κόμβου και να διαγραμμιστούν οι εναλλακτικές πορείες. Εφόσον προβλεφτούν ποδηλατόδρομοι στην Λ. Ειρήνης, πρέπει να μελετηθούν και οι διελεύσεις από την διαστάυρωση του ‘Φόρου’, έτσι ώστε να διοχετευτούν ομαλά στον ποδηλατόδρομο της ‘ντάπιας’.


Παραλιακή οδός Ελ. Βενιζέλου

Το τμήμα της παραλιακής από Καρυωτάκη μέχρι Τσαλδάρη έχει πεζοδρομηθεί μαζί με την Εθν. Αντιστάσεως περιοχή που αποτελεί το ιστορικό κέντρο της Πρέβεζας.
Προτείνεται η πεζοδρόμηση και του υπόλοιπου τμήματος της παραλιακής μαζί με την Αντιστάσεως έως το ύψος της Μουσών. Το ζεύγος των οδών Προύσσης και Μουσών μονοδρομείται και λειτουργεί ως έξοδος και είσοδος της Ειρήνης αντίστοιχα. Θα επιτραπεί κυκλοφορία μόνο στο τμήμα της παραλιακής από Προύσσης μέχρι τον υπάρχοντα χώρο Στάθμευσης μόνο για τα οχήματα που θέλουν να σταθμεύσουν και τα εξερχόμενα μέσω της Μουσών. Παράλληλα προτείνεται η δημιουργία χώρων στάθμευσης και ενοικίασης ποδηλάτων στην περιοχή που βρισκόταν το Στρατόπεδο.

Φροντιστηριακό τετράγωνο

Η περιοχή ανάμεσα στις οδούς Ζαλόγγου – Πολυτεχνείου – Κοντού – Κρόκου έχει εξελιχθεί σε γειτονιά φροντιστηριακών υπηρεσιών με αποτέλεσμα να δημιουργείται κατά τις ώρες αιχμής ένα ιδιότυπο κυκλοφοριακό κομφούζιο με ΙΧ που μεταφέρουν μαθητές, αυτοκινούμενους μαθητές με ποδήλατο, αλλά και την διερχόμενη κίνηση. Το φαινόμενο, εκτός του ότι εγκυμονεί κινδύνους ατυχημάτων, αποτελεί και χείριστο παράδειγμα κυκλοφοριακής αγωγής για τα νέα παιδιά. Προτείνεται η χρήση των εσωτερικών δρόμων εντός του εν λόγω τετραγώνου να επιτρέπεται μόνο για ποδήλατα και πεζούς.

Δημιουργία δακτυλίου - Εναλλακτικές διαδρομές

Η είσοδος και έξοδος της Ε.Ο. Πρέβεζας – Ηγουμενίτσας δεν παρουσιάζει κανένα πρόβλημα διότι γίνεται μέσω της υποθαλάσσιας Ζεύξης Ακτίου – Πρέβεζας και δεν υπάρχει λόγος εισόδου στην πόλη για την διερχόμενη κυκλοφορία. Το ίδιο δεν ισχύει για την Ε.Ο. Πρέβεζας – Ιωαννίνων που η διερχόμενη κίνησή της διέρχεται μέσω του ‘Φόρου’ από την Ιωαννίνων, δημιουργόντας πρόσθετα προβλήματα κυκλοφοριακού φόρτου στον κεντρικό άξονα της πόλης. Ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη η δημιουργία εναλλακτικής διαδρομής εν είδει εξωτερικού δακτυλίου που θα παρακάμπτει το κέντρο της πόλης.

Ντάπια

Αξίζει να θυμηθούμε ότι η πρώτη μορφή της πόλης είχε σαν κύρια σημεία το φρούριο του Αγ. Ανδρέα και το φρούριο του Αγ. Γεωργίου, τα οποία συνδέονταν μεταξύ τους με οχυρωματική τάφρο. Πρόκειται για την επονομαζόμενη ‘ντάπια’ που ελάχιστα ίχνη της σώζονται σήμερα, όσα απέμειναν από την ρυμοτόμηση (!) αυθαίρετη καταπάτηση και τέλος οικοπεδοποίηση και αντιπαροχή (!!!!).
Ό,τι διασώθηκε από την παλιά τάφρο κατέληξε μετά από δύο δεκαετίες(!!!!) σε πεζόδρομο και ποδηλατόδρομο. Όμως το αμφίβολο αισθητικό αποτέλεσμα και η απουσία ολοκληρωμένου ποδηλατικού δικτύου στην πόλη, δεν προσελκύει παρά ελάχιστους επισκέπτες και πάντως όχι ποδηλάτες… Είναι εφικτή η συνέχισή της μέχρι το κάστρο του Αγ. Γεωργίου με δημιουργία υπόγειας διάβασης κάτω από την Κλεμανσώ. Είναι ακόμη δυνατή η ανακατασκευή του χώρου μεταξύ Αττιτάνων και Σελευκείας, ώστε στα πλαίσια του να διαμορφωθεί ενιαίος χώρος για δρόμο διπλής κατεύθυνσης και ποδηλατόδρομο.

Πεζοδρόμια

Η έλλειψή τους σε πολλούς και μάλιστα στενούς δρόμους είναι κάτι που δεν διορθώνεται εύκολα ή και καθόλου. Είναι ανάγκη κάθε επιμέρους δρόμος να μελετηθεί ξεχωριστά. Στόχος είναι οι εσωτερικοί δρόμοι να μη χρησιμοποιούνται παρά μόνο από τους παρόδιους ιδιοκτήτες, ή μόνο από ποδήλατα και πεζούς. Όπου το πλάτος του δρόμου το επιτρέπει πρέπει να κατασκευαστούν πεζοδρόμια.


Οι λύσεις που προτείνουμε για την βελτίωση των κυκλοφοριακών συνθηκών και συνεπακόλουθα της ποιότητας ζωής των κατοίκων της Πρέβεζας θα δίνουν προτεραιότητα στον περιορισμό χρήσης του ΙΧ αυτοκινήτου, την προώθηση της Δημόσιας Συγκοινωνίας και την επανένταξη του ποδηλάτου και της πεζοπορίας στις μετακινήσεις εντός της πόλης. Η εφαρμογή των προτεινόμενων λύσεων και παρεμβάσεων προϋποθέτει μια άλλη νοοτροπία στην κυκλοφορία της πόλης που δύσκολα μπορεί να αλλάξει. Πιστεύουμε όμως πως αξίζει τον κόπο – αυτό που σε άλλες χώρες είναι αυτονόητο – πρέπει λοιπόν να προσπαθήσουμε. Ας αρχίσουμε από τα σχολεία με μαθήματα και ας συνεχίσουμε με σεμινάρια υπό την αιγίδα του Δήμου με τους ενήλικες.. Προηγείται η διαπαιδαγώγηση, ακολουθεί η πειθώ και η απόφαση, που θα πραγματοποιηθεί στο βαθμό που οι αναπλάσεις, οι δενδροφυτεύσεις, οι ποδηλατοδρομήσεις δημιουργήσουν το κατάλληλο φιλικό περιβάλλον. Έτσι ώστε ο πολίτης κρίνοντας ο ίδιος να προτιμήσει το ποδήλατο και τα πόδια του παρά το αυτοκίνητό του.

…….θα ξαναέδινα στον κόσμο της ποδήλατα

δημοσιεύτηκε στο Φόρουμ Πρέβεζας φύλλο 1 / Δεκέμβρης 2007

Η κυβέρνηση καταδικάζει τη χώρα σε τεχνολογική και περιβαλλοντική καθυστέρηση στη διαχείριση απορριμμάτων

  Ο νέος Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης Αποβλήτων και η στρατηγική της χώρας όσον αφορά στην πρόληψη, στη διαλογή στην πηγή και στην ανακύκλ...