Ολοκληρώθηκε με επιτυχία το ευρωπαϊκό πρόγραμμα «Waste4Think» για τη διαχείριση των απορριμμάτων, στο οποίο συμμετέχει ο Δήμος Χαλανδρίου, μαζί με τις πόλεις Κασκάι (Ισπανία), Σεβέζο (Ιταλία) και Ζαμούθιο (Πορτογαλία) και τα συμπεράσματα παρουσιάστηκαν ενώπιον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ο εντεταλμένος δημοτικός σύμβουλος για τη διαχείριση ανακυκλώσιμων υλικών και καθηγητής του ΕΜΠ, Γεράσιμος Λυμπεράτος, ο οποίος είχε τη γενική εποπτεία, παρουσίασε αναλυτικά και στο Δημοτικό Συμβούλιο, όλα όσα έγιναν από τον Ιούνιο του 2016 έως φέτος και συνιστούν έναν πρωτοποριακό τρόπο στη διαχείριση και αξιοποίηση των βιοαποβλήτων.
Συλλογή των υπολειμμάτων τροφών και καφέ κάδος
Η καταγεγραμμένη εμπειρία αποδεικνύει ότι τα βιοαπόβλητα είναι πόρος που μπορεί να αξιοποιηθεί πολλαπλά, αντί να καταλήγει στην υγειονομική ταφή, όπως γίνεται στη χώρα μας. Η αξιοποίηση των βιοαποβλήτων στον Δήμο Χαλανδρίου έγινε με συλλογή των υπολειμμάτων τροφών στην πηγή τους και με πρόσβαση στον καφέ κάδο μόνο από ενημερωμένους κατοίκους. Ακολούθησε η ξήρανση και ο τεμαχισμός τους για την παραγωγή ενός προϊόντος βιομάζας FORBI (food residue biomass), που στη συνέχεια μπορεί να αξιοποιηθεί για την παραγωγή καυσίμων και προϊόντων. Έτσι, ο Δήμος Χαλανδρίου, σε συνεργασία με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, κατέληξε σε τρεις εναλλακτικούς, οικονομικούς και φιλικούς προς το περιβάλλον τρόπους αξιοποίησης: τη βιοαεριοκίνηση, την παραγωγή κομπόστ και την παραγωγή καυσίμου για τη βιομηχανία.
Υπολείμματα τροφών: το 40% των οικιακών αστικών στερεών απορριμμάτων
Από έρευνα που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό του δήμου την περίοδο 15-22 Δεκεμβρίου 2020, στο πλαίσιο του «Waste4Think», προέκυψε ότι τα υπολείμματα τροφών αντιστοιχούν στο 40% των οικιακών αστικών στερεών απορριμμάτων του δήμου και όταν η συλλογή τους γίνεται στην πηγή είναι αξιοποιήσιμα με πολλούς τρόπους. Καθοριστική σε όλη τη διαδικασία διαχείρισης των βιοαποβλήτων αποδείχτηκε η ενημέρωση των πολιτών και η χρήση κλειδιού για την πρόσβαση στον καφέ κάδο, ώστε να διασφαλίζεται η μεγαλύτερη δυνατή καθαρότητα του υπολείμματος.
Μείωση στα απορρίμματα που καταλήγουν σε ΧΥΤΑ
Στα τρία χρόνια ανάπτυξης του προγράμματος, με τη βοήθεια περίπου 1.000 εθελοντών, εφαρμόστηκε για ένα ολόκληρο δημοτικό διαμέρισμα και σε ένα εξάμηνο διαπιστώθηκε ότι η εκτροπή των βιοαποβλήτων άγγιξε το 50%. Οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα διαπίστωσαν επίσης ότι με τη διαλογή στην πηγή των βιοαποβλήτων και των ανακυκλώσιμων μειώνεται το ποσοστό των απορριμμάτων που καταλήγουν στον πράσινο κάδο (σύμμεικτα) και από εκεί σε ΧΥΤΑ στο 15% του συνόλου.
Η επιλογή που εφάρμοσε στην πράξη ο Δήμος Χαλανδρίου για τα βιοαπόβλητα ήταν ο τεμαχισμός και η ξήρανση τους. Η διαδικασία οδήγησε στη δημιουργία ενός καινοτόμου προϊόντος βιομάζας (FORBI) με τα εξής πλεονεκτήματα:
- Μείωση του συνολικού όγκου και βάρους των βιοαπόβλητων κατά 4-5 φορές, με σημαντική εξοικονόμηση πόρων κατά τη μεταφορά και τη διάθεσή τους.
- Αφαίρεση των οσμών.
- Σημαντική διεύρυνση του χρόνου αποθήκευσης του FORBI πριν από τη χρήση του, χωρίς επιπτώσεις στην ποιότητά του, όπως καταδείχτηκε κατά την πειραματική χρήση του προϊόντος ως καύσιμο σε τσιμεντοβιομηχανία.
- Εξασφάλιση ομοιομορφίας του προϊόντος.
- Πιθανότητα χρήσης του FORBI για την παραγωγή ενέργειας, βιοκαυσίμου και άλλων προϊόντων προστιθέμενης αξίας.
Στην πράξη, ο δήμος εφάρμοσε τρεις τρόπους αξιοποίησης και πιο συγκεκριμένα, την παραγωγή αέριου βιοκαυσίμου που χρησιμοποιήθηκε ως καύσιμο για να κινείται απορριμματοφόρο, την παραγωγή κομπόστ, το οποίο διανεμήθηκε ως ανταποδοτικό όφελος στους πολίτες που συμμετείχαν εθελοντικά στο «Waste4Think» και την παραγωγή εναλλακτικού καυσίμου για την τσιμεντοβιομηχανία, το οποίο χρησιμοποιήθηκε πειραματικά σε τσιμεντοβιομηχανία, με ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Ταυτόχρονα, αναπτύχθηκαν παράλληλες δράσεις που συνέβαλαν στην ευαισθητοποίηση των πολιτών σε σχέση με την ορθή διαχείριση των απορριμμάτων.
«Με την επιτυχή εφαρμογή του προγράμματος στον Δήμο Χαλανδρίου διαλύσαμε το μύθο ότι οι πολίτες δεν ανακυκλώνουν», δήλωσε ο δήμαρχος Χαλανδρίου Σίμος Ρούσσος, και πρόσθεσε: «Αποδείξαμε στην πράξη ότι μπορεί να παραχθεί πλούτος από τα σκουπίδια. Αυτό που επιτεύχθηκε στην πόλη μας είναι πολύ περισσότερο από ένα επιστημονικό πείραμα. Δημιουργήσαμε ένα επιτυχημένο υπόδειγμα κυκλικής οικονομίας και μια πολύτιμη παρακαταθήκη για το μέλλον, όχι μόνο για το Χαλάνδρι».
Από την πλευρά του, ο καθηγητής Γεράσιμος Λυμπεράτος, εξήγησε ότι: «Με τη διαλογή στην πηγή και την αξιοποίηση των βιοαποβλήτων, πετυχαίνουμε σημαντική μείωση των αποβλήτων που καταλήγουν στην υγειονομική ταφή. Σε σύγκριση, επίσης, με τα εναλλακτικά σενάρια αξιοποίησης που δοκιμάσαμε, προκύπτει ότι η επιλογή της παραγωγής FORBI και η αξιοποίησή του για παραγωγή βιοαερίου (στην κίνηση των απορριμματοφόρων) και κομπόστ από την αναερόβια εκροή, είναι η πιο οικονομική και φιλική προς το περιβάλλον λύση. Αυτό όμως που πρέπει ιδιαίτερα να επισημάνουμε, είναι ότι η ευαισθητοποίηση των πολιτών μέσα από οργανωμένες καμπάνιες, εκπαιδευτικές και κοινωνικές δράσεις, συνέβαλε καθοριστικά στην αύξηση του ποσοστού ανακύκλωσης στην πόλη και στην αποτελεσματική εφαρμογή της διαλογής των βιοαποβλήτων στην πηγή. Η ανταπόκριση των πολιτών όταν είναι καλά ενημερωμένοι είναι πραγματικά εντυπωσιακή».
