"Ενώνουμε τα σκοτάδια μας σε μια ειρηνική παγκόσμια διαμαρτυρία"

Συνέντευξη στη Λούλη ΣΤΑΥΡΟΓΙΑΝΝΗ

Η "ώρα της Γης" ξεκίνησε στο Σίδνεϊ της Αυστραλίας όταν περισσότερα από 2, 2 εκατομμύρια νοικοκυριά και επιχειρήσεις έσβησαν τα φώτα τους για μία ώρα το Σάββατο 31 Μαρτίου. Την επόμενη χρονιά επεκτάθηκε σε 35 χώρες του πλανήτη με το "σκοτείνιασμα" κτιρίων τοπόσημων. Σήμερα, υπολογίζεται ότι τουλάχιστον ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι σε περισσότερες από 1.000 πόλεις θα κατεβάσουν τους διακόπτες από τις 8.30 το βράδυ και για μία ώρα απαιτώντας συμβολικά μέτρα κατά της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Στα καθ' ημάς η ανταπόκριση, όπως την καταγράφει το WWF Ελλάς, είναι εντυπωσιακή. Η Ελλάδα κατατάσσεται πρώτη στις συμμετοχές. Η "Αυγή" επιχειρεί να διερευνήσει το θέμα αυτό συζητώντας με τη Θ. Νάντσου.

* Η Ώρα της Γης - Σάββατο 28 Μαρτίου 2009, 20.30. Η ώρα που ο κόσμος ενώνεται ενάντια στην υπερθέρμανση του πλανήτη" είναι το βασικό σύνθημα της δράσης σας. Τι ακριβώς επιδιώκετε;

Η Ώρα της Γης είναι μια καθαρά συμβολική δράση, μια ψήφος αν θέλετε σε ένα εντελώς άτυπο δημοψήφισμα για το περιβάλλον. Ούτε η περιβαλλοντική κρίση θα έχει λυθεί στις 9.30, ούτε βεβαίως ποντάρουμε στη μεγάλη μείωση κατανάλωσης ρεύματος που θα έχει καταγραφεί σήμερα το βράδυ.

Με αυτή την εύκολη αλλά συμβολικά ξεκάθαρη δράση θέλουμε να αποτυπωθεί η διάχυτη ανησυχία του μεγαλύτερου μέρους της κοινωνίας για την περιβαλλοντική κρίση και να διατυπωθεί ξεκάθαρα το αίτημα για εκείνη τη γενναία στροφή που απαιτείται από τις κυβερνήσεις. Καταλαβαίνετε ότι ειδικά εν όψει της πιο σημαντικής μετά-Κυότο διάσκεψης για την κλιματική αλλαγή, αυτή που θα πραγματοποιηθεί στην Κοπεγχάγη τον ερχόμενο Δεκέμβριο, τέτοιας μορφής ανοιχτές συλλογικές κινητοποιήσεις αποκτούν πραγματικά τη σημασία δημοψηφίσματος.

* Πώς ερμηνεύετε την πρωτιά της Ελλάδας όταν αδυνατεί να διαχειριστεί τα σκουπίδια της, τα νερά της, κακοποιεί το φυσικό της περιβάλλον, τα αστικά της κέντρα πνίγονται στο νέφος, ή όταν ο καθ' ύλην αρμόδιος ΠΕΧΩΔΕ δηλώνει επανειλημμένα ότι είμαστε παράδεισος, την Ελλάδα δεν την αγγίζει η περιβαλλοντική κρίση;

Κατ’ αρχήν, να πω ότι και εμείς αιφνιδιαστήκαμε από την τεράστια συμμετοχή και βέβαια δεν περιμέναμε να δούμε την Ελλάδα πρώτη σε αυτό τον άτυπο συναγωνισμό συμμετοχών στην Ώρα της Γης. Αν και περιμέναμε σημαντικό ενδιαφέρον, πολύ αυξημένο σε σχέση με πέρυσι που τη διοργάνωση σήκωσαν μόνοι τους πολίτες της Αίγινας με τη συμμετοχή του εκεί δήμου, σίγουρα δεν περιμέναμε η Ώρα της Γης να αγγίξει τέτοιους ρυθμούς η συμμετοχή και οι δηλώσεις υποστήριξης, ειδικά αυτές τις τελευταίες μέρες. Μη νομίζετε, και εμείς στο WWF Ελλάς προσπαθούμε ακόμα να ερμηνεύσουμε αυτό το φαινόμενο (προφανώς για φαινόμενο πρόκειται!).

Σημαντικό είναι ίσως να σκεφτεί κανείς ότι στην άτυπη παγκόσμια κατάταξη συμμετοχών δήμων και κοινοτήτων, δεύτερες έρχονται οι Φιλιππίνες. Αν και είναι νωρίς για συμπεράσματα, νομίζω πως τα κράτη που υπολείπονται σε περιβαλλοντικές πολιτικές και ταυτόχρονα εμφανίζονται ως πλέον επιρρεπή στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής προσπαθούν να ισορροπήσουν περιβαλλοντικά εκδηλώνοντας μαζικά την αγωνία και τον συνασπισμό τους με τις δυνάμεις που επιδιώκουν να αλλάξουν αυτή την κακή κατάσταση.

Όσο για τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ, τι να πει κανείς; Εκτός του ότι την Ώρα της Γης ούτε που την άκουσε, οι τελευταίες δηλώσεις του για το περιβάλλον γράφουν ιστορία γραφικότητας...

* Η εντυπωσιακή συμμετοχή αποτελεί "ξέπλυμα" υπανάπτυκτων κοινωνιών ή ανέξοδη συμμετοχή σε ένα πανηγύρι για δημάρχους, επιχειρήσεις ακόμη και ημών;

Για πολλούς δήμους ή επιχειρήσεις, ναι, ίσως η εύκολη συμμετοχή και μεγάλη προβολή να ήταν το μοναδικό κίνητρο. Και επειδή ως WWF επιλέξαμε να αφήσουμε ανοιχτή τη συμμετοχή χωρίς κριτήρια κατάταξης σε «καλούς» και «κακούς», προφανώς και δεν θέλουμε να αποκλείσουμε κανέναν. Για παράδειγμα, ο Δήμος Αθηναίων, με τις εξόχως προβληματικές περιβαλλοντικές επιδόσεις, θα χρειαστεί να διανύσει μακρύ δρόμο για να καλύψει τα κενά που έχει δημιουργήσει η απουσία θετικής πολιτικής για το αστικό πράσινο, την ανακύκλωση και το ενεργειακό αποτύπωμα κτιρίων και υπηρεσιών. Το ίδιο ισχύει και για άλλους «περιβαλλοντικά προβληματικούς», όπως η ΔΕΗ, οι οποίοι όμως προφανώς αντιλαμβάνονται πως το ρεύμα έχει αλλάξει κατεύθυνση.

Για πάρα πολλούς, όμως, άλλους δήμους, αυτή ήταν η αρχή. Εκτός από τη μεγάλη συμμετοχή, ένα άλλο στοιχείο που πραγματικά μας εντυπωσίασε στο WWF είναι τα δεκάδες αιτήματα δημοτικών αρχών για την «επόμενη μέρα». Ξέρετε πόσοι ζητούν τη δική μας εμπλοκή στη χάραξη περιβαλλοντικών στρατηγικών για τους δήμους τους και μάλιστα μας ζητούν να τους υποδείξουμε τα προβλήματά τους; Και μένει να δούμε πώς μια περιβαλλοντική οργάνωση, που ήδη αγγίζει τα όρια των ανθρώπων και των δυνατοτήτων της, θα καταφέρει να ανταποκριθεί σε αυτό το αίτημα για συνεργασίες που μπορούν να κάνουν τη διαφορά.

Εκείνοι όμως που πραγματικά μας συγκίνησαν ήταν πολλοί μικροί δήμοι και κοινότητες, όπως ο Δήμος Ανάβρας που θα σημάνει τις καμπάνες στις 8.30 και θα ανακοινώσει από μεγάφωνο την Ώρα της Γης. Επίσης, ένας παπάς από τη Β. Εύβοια, ο οποίος έχει ήδη αναρτήσει υλικό για την κλιματική αλλαγή στην ιστοσελίδα της ενορίας του και επίσης θα σημάνει τις καμπάνες στην έναρξη και τη λήξη της Ώρας της Γης. Τέλος, η εντυπωσιακή γιορτή για το περιβάλλον που διοργανώνει ο Δήμος Ναυπάκτου, η οποία έχει ξεκινήσει εδώ και πολλές μέρες με εκδηλώσεις και γιορτές στα σχολεία και τα δημοτικά κτίρια.

* Εν πάση περιπτώσει, πού ήταν "κρυμμένη", πώς εκδηλώνεται αυτή η "ευαισθησία"; Μήπως παραπέμπει στο τζάμπα... πράσινοι μάγκες;

Το ίδιο μπορούμε να αναρωτηθούμε για κάθε συμβολική δράση ή δράση διαμαρτυρίας, έτσι δεν είναι; Με το ίδιο σκεπτικό, λοιπόν, ακόμη και η συμμετοχή σε πορείες για την Παλαιστίνη ή τις επιθέσεις των ΗΠΑ σε Ιράκ και Αφγανιστάν θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως ανέξοδες και εύκολες αντιδράσεις. Ξέρετε όμως ότι δεν είναι έτσι. Στον κόσμο μας, ο καθένας συμμετέχει και αγωνίζεται όπως μπορεί.

Σίγουρα για όσους έχουν δώσει μάχες για το περιβάλλον, οι συλλογικές δράσεις που δεν ενέχουν προσωπικό κόστος φαντάζουν ανούσιες. H Ώρα της Γης, όσο αθώα, εύκολη και ανέξοδη αν ακούγεται σε κάποιους, είναι μια μορφή μαζικού ακτιβισμού για το περιβάλλον. Γιατί στις 28 Μαρτίου δεν σβήνουμε απλώς τα φώτα μας. Ενώνουμε τα σκοτάδια μας σε μια ειρηνική παγκόσμια διαμαρτυρία κατά της κλιματικής αλλαγής και ζητάμε εκείνες τις τόσο αυτονόητες, αλλά πολιτικά γενναίες αποφάσεις που θα μας βγάλουν από την περιβαλλοντική κρίση. Ειδικά τώρα που οδεύουμε προς Κοπεγχάγη. Η συνέχεια προφανώς δεν θα είναι τόσο εύκολη, όσο η Ώρα της Γης που ήταν μόνο το «πρώτο βήμα» εκδήλωσης του συνολικού κοινωνικού αιτήματος για ένα περιβαλλοντικά βιώσιμο μέλλον. Σίγουρα όμως η ενθουσιώδης ανταπόκριση σε αυτό το κάλεσμα είναι μια ισχυρή δήλωση ότι «όλοι εμείς είμαστε εδώ για το περιβάλλον!».