Κάθε πέρσι και καλύτερα για το περιβάλλον

Η ντροπιαστική καταδίκη από τον ΟΗΕ τον Απρίλιο, η μοναδική χώρα σε ολόκληρο τον πλανήτη που απέσπασε τέτοια διάκριση για ένα διαδικαστικό θέμα, αυτό της απουσίας αξιόπιστου μηχανισμού παρακολούθησης αερίων του θερμοκηπίου και το πλήθος πληρωμένων καταχωρήσεων στα ΜΜΕ του ΥΠΕΧΩΔΕ για να κάνει ανεπιτυχώς το άσπρο μαύρο, αποτυπώνει την αδιαφορία του αρμόδιου υπουργείου και της κυβέρνησης απέναντι στην εντεινόμενη περιβαλλοντική κρίση.
Κινήσεις για το θεαθήναι, ανόητες επιθέσεις σε όσους υπερασπίζονται τα αυτονόητα, φτηνά επικοινωνιακά τρικ χρωμάτισαν το 2008, χωρίς να διαφαίνεται στο ελάχιστο αλλαγή πλεύσης. Εν τέλει, το πρόβλημα με τις υποχρεώσεις του Πρωτοκόλλου του Κιότο έκλεισε τον Οκτώβριο και η Ελλάδα επανήλθε στους λεγόμενους ευέλικτους μηχανισμούς, ανάμεσά τους και το εμπόριο ρύπων.
Η σοδειά με τις καταδικαστικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για παραβάσεις του κοινοτικού δικαίου περιβάλλοντος και πάλι πλούσια. Με το ξεκίνημα της χρονιάς, τον Ιανουάριο, ακούστηκαν οι τρεις πρώτες καμπάνες: απουσία λιμενικών εγκαταστάσεων για τη διαχείριση των αποβλήτων των πλοίων, καμιά ενέργεια εναρμόνισης με τη νομοθεσία περί εξοικονόμησης ενέργειας στον κτιριακό τομέα, παραβίαση της οδηγίας-πλαίσιο για τη διαχείριση των υδάτων. Και η πιο φρέσκια, της 11ης Δεκεμβρίου, διότι η Ελλάδα αδυνατεί να προστατεύσει τις Ζώνες Ειδικής Προστασίας των Άγριων Πτηνών, όπως επιτάσσει η οδηγία 79/409, μια εκκρεμότητα μόλις… 30 ετών.
Ούτε φαίνεται να ιδρώνει το αυτί κανενός αρμοδίου με το αίσχος των παράνομων χωματερών. Ο αριθμός τους άλλοτε μεγαλώνει, άλλοτε μικραίνει, κάποιοι μίλησαν για λειτουργία μόνο 16 το 2009.
Στην Πελοπόννησο αποφάσισαν, για να μειωθεί ο αριθμός των χωματερών, να δεματοποιούν τα σκουπίδια. Όπως έγινε με τον Κουρουπητό το 2000. Προκειμένου να σταματήσει να τρέχει το πρόστιμο έκλεισε η χωματερή και δημιουργήθηκε νέα, στο Μεσομούρι, (μόλις τον Οκτώβριο αρχειοθέτησε την υπόθεση η Κομισιόν, αποσύροντας την προσφυγή από το δικαστήριο).
Ο ανοιχτός λογαριασμός με τον κίνδυνο επιβολής δυσβάσταχτου χρηματικού προστίμου ημερήσιου ή και εφάπαξ θα φανεί φέτος σε εποχή οικονομικής κρίσης, καθώς εκκρεμεί η συμμόρφωση με την καταδίκη του 2005 και τον όρο να κλείσουν οι παράνομες χωματερές έως τον Δεκέμβριο του 2008.
Το ΥΠΕΧΩΔΕ μετέθεσε το πρόβλημα και τις ευθύνες στο υπουργείο Εσωτερικών, δηλώνοντας “αναρμόδιο” στην Ε.Ε. Ταυτόχρονα (17.12.200 δημοσιοποίησε πρόσκληση για απευθείας ανάθεση μελέτης με διαπραγμάτευση “Αναθεώρηση Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων”. Το αντικείμενο της μελέτης πιστοποιεί την τριτοκοσμική κατάσταση στο κεφάλαιο “διαχείριση αποβλήτων”. Μεταξύ άλλων, ζητείται η καταγραφή και αποτύπωση των ανεξέλεγκτων χωματερών και η αποτύπωσή του σε χάρτη, όπως και προτάσεις για συστήματα ολοκληρωμένης διαχείρισης “για τα ρεύματα αποβλήτων για τα οποία δεν υφίστανται συστήματα”. Αναφέρονται τα βιομηχανικά, τα ιατρικά, γεωργικά και τα αδρανή με την παρατήρηση “να γίνει κατ’ αρχήν εκτίμηση του είδους και του αριθμού των απαιτούμενων για τη λειτουργία τους έργων”.
Το σκάνδαλο real esate της μονής Βατοπεδίου με τα νερά του υγροτόπου της Βιστωνίδας το ΥΠΕΧΩΔΕ επεχείρησε να το κουκουλώσει με νέο. Σε χρόνο-ρεκόρ, μόλις σε 10 ημέρες, υπεγράφη Κοινή Υπουργική Απόφαση (44549/17.10.2008), με την οποία χαρακτηρίζεται Εθνικό Πάρκο Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.
Περιλαμβάνει το Δέλτα Νέστου, τη Βιστωνίδα, τη λίμνη Ισμαρίδα και καθορίζονται οι ζώνες προστασίας και οι επιτρεπόμενες χρήσεις και δραστηριότητες. Ήταν τέτοια η βιασύνη, που το ΦΕΚ επανακυκλοφόρησε (30/10) διότι το πρώτο σχέδιο (17/10) δεν συνοδευόταν από τα απαιτούμενα τοπογραφικά διαγράμματα. Με αυτή συρρικνώνονται οι περιοχές προστασίας, ενώ επιτρέπονται βαριές δραστηριότητες (βιομηχανικές, τουριστικές) που δεν συνάδουν με την προστασία περιοχής Ραμσάρ. Ήδη έξι περιβαλλοντικές οργανώσεις κατέθεσαν αίτηση ακύρωσης στο ΣτΕ για τους λόγος αυτούς, αλλά και επειδή παρανόμως ο χαρακτηρισμός γίνεται με υπουργική απόφαση και όχι με Προεδρικό Διάταγμα όπως ορίζει ο νόμος 1650/86 για το περιβάλλον.
Εν τω μεταξύ, στην κατακαμένη Πάρνηθα, αυγουστιάτικα, ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, με Προεδρικό Διάταγμα χωροθέτησε Τεχνολογικό Πάρκο, χρήση αντίθετη με την προστασία του ορεινού όγκου. Αργότερα περιέλαβε και το Πάρκο των λιμνών Κορώνειας - Βόλβης ανατρέποντας το θεσμικό καθεστώς προστασίας του 2004 με νέα απόφαση η οποία επιτρέπει την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη των οικισμών στη Γ’ περιφερειακή ζώνη προστασίας. Η προηγούμενη προέβλεπε μέγιστο πληθυσμό κατοίκων το ανώτερο 2.000. Όσο για τους φορείς διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών, ο αριθμός τους παραμένει καρφωμένος στο 27 από το 2003, ενώ η χρηματοδότηση της λειτουργίας τους έχει διασφαλιστεί μόνον μέχρι το τέλος του 2009, οπότε εκπνέει το επιχειρησιακό πρόγραμμα περιβάλλον. Άλλο ένα τρικ που χρησιμοποίησε το ΥΠΕΧΩΔΕ κατά κόρον είναι ότι τη νέα προγραμματική περίοδο θα διατεθεί χρήμα με ουρά για το περιβάλλον. Δηλαδή 4,3 δισ. ευρώ. Όμως για έργα αμιγώς περιβαλλοντικά προβλέπονται μόλις 338,2 εκατ., δραματική μείωση έναντι των 520 εκατ. του Γ’ ΚΠΣ (ΕΠΠΕΡ). Απλώς ο υπουργός προσθέτει και τα κονδύλια του Ταμείου Συνοχής και των περιφερειακών προγραμμάτων που προορίζονται για το μετρό Θεσσαλονίκης, την κατασκευή βιολογικών καθαρισμών κ.λπ.
Η Ελλάδα διαθέτει πλέον και εθνικό χωροταξικό σχέδιο ΦΕΚ 128 Α/3.7.2008 κολλημένο σε ξεπερασμένες λογικές ανάπτυξης της δεκαετίας του ‘60, ίσα-ίσα για να μην πέφτουν οι αποφάσεις για διάφορα επενδυτικά σχέδια στο ΣτΕ.
Παρά τη γενική κατακραυγή, το ειδικό χωροταξικό για τον τουρισμό, το οποίο ευνοεί τις εργολαβίες υπό την μορφή της “τουριστικής κατοικίας” σε ακτές, νησιά του Αιγαίου και σε παρθένες περιοχές, έμεινε ίδιο και απαράλλαχτο। Εισήχθη προς συζήτηση στο Χωροταξικό Συμβούλιο, ενώ η η ψηφοφορία για τη γνωμοδότηση ανεβλήθη.

Από την Αυγή της 4-1-2009