Τα Μεσόγεια "σβήνουν" από τον χάρτη

Της Ιουλίας ΣΚΟΥΝΑΚΗ

Οι δεξιοί λένε ότι ξέρουν από ανάπτυξη, σε αντίθεση με μας τους αριστερούς που την αγνοούμε περιφρονητικά τη λεξούλα αυτή. Αλλά αυτή είναι η μισή αλήθεια. Η άλλη μισή επιμελώς αποκρύπτεται, για να μην αποδειχθεί ότι εντέλει αυτή η χώρα δεν παράγει τίποτα χρήσιμο εν αφθονία, με εξαίρεση το μπετόν, και αυτό σε αμπαλάζ, κακόγουστα. Ανάπτυξη για δεξιούς και σοσιαλδημοκράτες ελληνικής κοπής σημαίνει ανάπτυξη βασισμένη στην οικοδομή. Ακόμη και η περίφημη τουριστική ανάπτυξη δεν είναι τελικά τίποτα άλλο εδώ παρά οικοδομική ανάπτυξη, νόμιμη και αυθαίρετη, καμουφλαρισμένη με ολίγον μουσακά και ομπρέλα θαλάσσης. Πόση έρευνα και τεχνολογία, θεωρίες, εκθέσεις πανεπιστημιακών και βουλευτών του Χάρβαρντ και του LSE, τεχνοκρατών ή οικολόγων -δεν ιδρώνει το αυτί κανενός. Μια ζωή το μυστρί, το πηλοφόρι...και ο οδοστρωτήρας.
Όσο για τους αριστερούς, ε, τα γνωστά. Περιμένουν τον σοσιαλισμό. Εν τω μεταξύ, αναζητούν μιαν άλλη λέξη στη θέση της λέξης «ανάπτυξη», που επείγει να εκλείψει γιατί την πιάνουν στο στόμα τους οι κακοί δεξιοί και οι σοσιαλδημοκράτες. (Υπάρχουν πάντα και τα καλιαρντά, σύντροφοι...). Βέβαια, αν παραλάβεις «μπετοναρισμένη γη» όταν έλθεις στην εξουσία, πώς αλήθεια την μετατρέπεις σε σοσιαλιστικό οικολογικό παράδεισο; -ακόμη ένα κρίσιμο ερώτημα για τους αριστερούς μελλοντολόγους.
«Να μιλήσουμε για ανάπτυξη» δεν σημαίνει μόνο να γράψουμε τις απαραίτητες γενικούρες σε ένα πρόγραμμα θέσεων που θα υλοποιηθούν όταν αλλάξουν οι συσχετισμοί (από μόνοι τους;), χαϊδεύοντας τα αυτιά όλων των δημοτών και ψηφοφόρων, όλων των κινημάτων πόλης, προαστίων και υπαίθρου. Σημαίνει, μεταξύ άλλων, να αναμετρηθούμε και με ακανθώδη ζητήματα στη μικροκλίμακα, με συμφέροντα, του μεγάλου κεφαλαίου (βεβαίως, βεβαίως), μη παραβλέποντας όμως ότι συχνά πυκνά ταυτίζονται και με των πολλών. Αλλιώς πώς να εξηγήσεις γιατί (σχεδόν) κανείς δεν θέλει να μπει ένα τέλος, οριστικό και αμετάκλητο, στην άναρχη ή την επιθετική οικιστική πολιτική, που υπηρετούν μετά λόγου και πράξης πολίτες και πολιτεία, στον πυρήνα της οποίας βρίσκεται σήμερα το άτομο και τα δικαιώματά του επί της γης και της ιδιοκτησίας; Τολμήστε να ψελλίσετε κάτι εναντίον της αντιπαροχής: θα πέσουν να σας φάνε όλοι, γιατί τα βάζετε, λέει, με ένα κοινωνικό μέτρο. Κοινωνικό...! Για ποιον; Προφανώς για αυτόν που έχει να δώσει σπίτι για γκρέμισμα. Γιατί για τους άλλους που δεν έχουν ή για το κοινωνικό σύνολο των αστικών κέντρων είναι ένα επιπλέον εξαώροφο μπετόν.
Τα Μεσόγεια, εδώ και καιρό, κτίζονται όπως και όπου να ʼναι μετά φοβερής μανίας. Οι τέσσερις ευαγγελιστές ήταν τρεις, οι εξής δύο, ο Λουκάς. Έτσι και με τις χρήσεις γης στα Μεσόγεια: κάποτε ήταν η βιομηχανική, η αγροτική, η ημιαγροτική κ.λπ., τώρα τείνει να ηγεμονεύσει μία: η κατοικία και τα συμπαρομαρτούντα αυτής, δηλαδή γιγαντιαία πολυκαταστήματα που κάνουν τα ψώνια τους αμέριμνοι οι οικογενειάρχες του άστεως και των περιχώρων. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο οικολογικό ή πολεοδομικό, είναι κατά βάση οικονομικό. Ποιον ενδιαφέρει αν θα παράγει κρασί ή άλλα αγροτικά προϊόντα η Αττική; Αν θα παράγει, τέλος πάντων, κάτι άλλο πέρα από υπηρεσίες και ναούς υπέρ του αγνώστου καταναλωτή, αν έχει κορεστεί πληθυσμιακά, οικιστικά, αν θα διατηρήσει και σε ποιο βαθμό το φυσικό τοπίο της; Την κυβέρνηση και τον Δήμο Σπάτων πάντως, ουδόλως. Αφού παραχωρήθηκε γη στην εταιρεία του αεροδρομίου για να κτίσει ολόγυρα το εμπορικό της πάρκο (ΙΚΕΑ, Κωτσόβολος κ.λπ.), τώρα και ο Δήμος Σπάτων έχει μετατρέψει ένα τεράστιο φιλέτο γης σε εργοτάξιο, ενώ κόβει δρόμους μέσα σε ελαιώνες και αμπέλια. Προσεχώς και άλλα πολυκαταστήματα. Όπου θα ψωνίζουν, αλήθεια, ποιοι; Τελικά έχουμε οικονομική κρίση ή όχι; Απέτυχε ή όχι η πολιτική Real Estate; Τι σόι μελέτες έχουν γίνει για αυτά τα έργα; Τι προβλέπει η Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου της περιοχής; Ποιος είπε πάλι, «δεν βαριέσαι, ποιος ασχολείται με τέτοιες λεπτομέρειες σε αυτή τη χώρα. Το σημαντικό είναι το χτίζειν και ψωνίζειν. Έτσι, παιδί μου, κινείται σήμερα το χρήμα...». Αλλά, μην ανησυχείτε, ούτε στον σοσιαλισμό θα υπάρχουν αδιέξοδα: θα εφαρμόσουμε την πρωτοποριακή αναπτυξιακή πολιτική του γκρεμίζειν επί χρήμασι!